این اولین اپیزود از پادکست نیک‌آواست؛ تصمیم گرفتیم به احترام مقام زن، موضوع اپیزود اول «زنان و نیکوکاری» باشد. نیک‌آوا شما را مهمان یک ماجرای پرقصه می‌کند و یک تجربۀ ماجراجویانۀ زنانه، تاریخی و نیکوکارانه را با شما به اشتراک می‌گذارد.
این اپیزود به بررسی زنان و فعالیت‌های آن‌ها در حوزه نیکوکاری و کار خیر پرداخته و بدین منظور در ابتدا جایگاه زنان را در طول تاریخ کشور مورد بررسی قرار داده‌است؛ اینکه چطور با کشف آهن و ساخت ابزار فلزی جدید و همچنین ساخت سلاح‌های جنگی، برابری جایگاه زن و مرد به مرور زمان رنگ باخته و به سمت مرد‌سالاری سوق یافته است.
در ادامه این اپیزود زنان نیکوکار در دوره‌های مختلف تاریخی معرفی شدند که هرکدام زمینه متفاوتی از نیکوکاری را پیش گرفته‌اند. از عمل وقف و آشوداد گرفته تا باسوادی و آگاهی‌دادن به زنان جامعه و کشور.
آشوداد در واقع به معنی بخشش ملک است که معروف‌ترین آن توسط شیرین، همسر خسرو، صورت گرفته و او تمام اموال همسرش را وقف کرده است.
از دیگر زنان نیکوکار در عرصه تاریخ که در این اپیزود نام برده شده می‌توان گوهرشاد، همسر شاهرخ تیموری را نام برد که از پیشگاهنگان کارهای عام‌المنفعه به شمار می‌آید و به دستور او مکان‌هایی جهت استراحت زوار در حرم امام رضا و همچنین دو مسجد، یکی در نزدیکی حرم و دیگری در هرات بنا شده است.
طبق مطالعات و بررسی‌ها زنان ایرانی از دوره صفوی بدین‌سو در گستره وقف، حضور چشمگیری داشته‌اند. به عنوان نمونه حدود یک‌ششم از سندهای وقف‌نامه‌ای در اداره اوقاف اصفهان به بانوان نیکوکار تعلق دارد.
از بانوان نیکوکار این دوره می‌توان به زنی چون دلارام خانم، همسر شاه عباس اول که جد بزرگ شاه عباس دوم بود، اشاره کرد. از موقوفات این زن مدرسه‌ای در اصفهان است که یکی از موقوفات این مدرسه به نام مدرسه "جد کوچک" در اصفهان مشهور است.
اولین بنایی که پس از تکمیل باروی شاه طهماسب در تهران احداث شده، حمام، تکیه و مدرسه خانم است که این بناهای مورد نظر به دستور خواهر شاه طهماسب ایجاد شد.
مدرسه چهارباغ ساخته مادر سلطان حسین صفوی است و میدان منیریه نیز از بقایای وقف منیرالسلطنه به جا مانده است.
در دوره قاجاریه زنان از هر نظر جایگاه بسیار پایین‌تری نسبت به مردان داشتند. سواد داشتن برای آنان ننگ به حساب می‌آمد و آن را مخالف اسلام می‌دانستند؛ همچنین نشستن زنان و مردان در یک درشکه مجاز نبود حتی اگر مادر و پسر و یا خواهر و برادر بودند.
با وجود تبعیض و چنین شرایط سخت و طاقت فرسایی بازهم شاهد ظهور بانوانی هستیم که به فعالیت‌های نیکوکارانه پرداختند.
از میان آن ها می‌توان به خانم یحیاییان اشاره کرد که بیمارستان شفا یحیاییان را وقف کردند.
همچنین عظمت خانم ماسالی که با ساخت دبیرستان ماسالی تاثیر بسیار بزرگی در سرنوشت دختران آن منطقه گذاشت.
جمیله ذوالفقاری نیز از دیگر زنان نیکوکار این دوره بوده که مدرسه و مسجد خانم را در زنجان بنا کرده است.
بیمارستان نجمیه خیابان جمهوری شاه آباد سابق را مادر دکتر مصدق (خواهر عبدالحسین میرزا) ساخته است.
زنان نیکوکار
در بخش پایانی اپیزود، نوبت به معرفی زنان نیکوکار امروزی و دوره معاصر می‌رسد:
لعبت گران پایه متخصص جراحی عمومی که با ویزیت‌های رایگان راه نیکوکاری و خیر و نوع دوستی را پیمودند.
سحر مستوفی جوان نیکوکار ایرانی که از سوئد به هموطنانش کمک می کند و ماجرای ورودش به این میدان جالب و شنیدنی‌‌ست.
خانم پروانه وثوق که به مادرترزای ایران معروف هستن از اولین همکاران و همگامان موسسه محک هستن و در رشته‌ی خون شناسی و سرطان تمام عمر خودشون رو وقف بیماران کردند.
سعید قدس نیز موسس خیریه محک است و البته کتابی بسیار جالب و خواندنی به نام کیمیا خاتون را نوشته است و در آخر نرگس کلباسی که موسس خیریه پریشان در هند است.
با این حال همچنان زنان بسیاری هستند که در حوزه نیکی و نیکوکاری فعالیت‌های بسیاری انجام داده و یا می‌دهند ولی در این متن به آن‌ها اشاره نشده. جهت آشنایی بیشتر با دیگر زنان نیکوکار تاریخ و نحوه فعالیت‌های آنان شما را به شنیدن اپیزود اول پادکست نیک‌آوا دعوت می‌کنیم.
اپیزود اول ما رو بشنوید و نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
دیدگاه خود را بنویسید