در این مقاله از مجله پادکست نیک آوا متوجه خواهیم شد که کمکهای خیریه و نیکوکاری یک نیاز فوری برای کسانی است که با مشکلات دست و پنجه نرم میکنند و به کمک نیاز دارند.
البته که مفهوم نیکوکاری با خیرخواهی متفاوت است، اما هدف هر دوی آنها ارتقای سطح رفاه از طریق پیشگیری و حل مشکلات اجتماعی است.
انگیزههای زیادی برای فعالیتهای خیریه و انسان دوستانه وجود دارد مانند سخاوت، میل به شناخت، احساس وظیفه، تعهد دینی، وظیفه مدنی، علایق شخصی و تمایل به ایجاد دنیایی بهتر برای نسل آینده.
فعالیتهای خیریه و بشردوستانه به سرمایهگذاری منابع انسانی در جامعه برای ایجاد منافع اجتماعی، معنوی و مادی کمک میکند.
بنابراین این فعالیت فرصت و توانایی اعمال بیشترین تأثیر را در جامعه نیز میدهد. با این حال، این فعالیت نباید جایگزینی برای سرمایهگذاری عمومی باشد.
خیریه باید تا حد امکان مؤثر باشد. بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که این امر ممکن است منجر به تغییر توازن بودجه از بخش دولتی به بخش خصوصی شود و در نتیجه کسانی که به خدمات اولیه اجتماعی نیاز دارند به خطر بیفتند، زیرا بودجه خصوصی به دلایل مختلف در معرض نوسانات و کاهش مستمر است.
اگر هزینههای خیریه در حوزهای که بودجه آن نیز توسط دولت تأمین میشود افزایش یابد، این خطر وجود دارد که دولت تمایل کمتری به صرف هزینه در نیازهای اجتماعی داشته باشد. در ادامه با نیک آوا همراه باشید تا اطلاعات بیشتری درباره نحوه رفع نیازهای اجتماعی توسط خیریه ها و سمن ها دریافت کنید.
کمک به نیازمندان در خیریههای دولتی و مردم نهاد
امور خیریه، خواه دولت متصدی آن باشد و خواه توسط نهادهای مردمنهاد در جامعه صورت بگیرد، مبتنی بر مشارکت اجتماعی مردم است و بر شبکه روابط اجتماعی درون جامعه جریان دارد. پر واضح است که هر چه دامنه این شبکه اجتماعی بیشتر باشد، بالتبع روابط اجتماعی بیشتری ایجاد میشود و طبیعتاً مشارکت اجتماعی در بطن جامعه صورت میگیرد.
نقش شبکههای اجتماعی در جذب منابع مالی خیریهها نیز بسیار مهم است. به این ترتیب زمانی که امور خیریه در قالب یک شبکه اجتماعی گسترده پایهگذاری شود، قادر خواهند بود تا اقشار و گروههای بیبهره از ثروت جامعه را با یک توزیع مجدد داوطلبانه درآمد، ضمن اینکه ایشان را از چنین ثروتی بهرهمند میسازد، به آنها فرصت و تواناندیشیدن، درک منافع و اهداف بلندمدت جامعه و امکان پذیرش و شکوفایی اجتماعی ببخشد تا ضمن همسویی با برنامهها و اقدامات توسعه ای، این امکان را پیدا نمایند تا خود نیز در مناسبات انجمنی، مشارکت اجتماعی داشته باشند و موجب ارتقای سلامت اجتماعی در جامعه شوند.
بسیاری از افراد میتوانند از نظر مالی به نیازمندان کمک کنند. خیلیها نیز بر این عقیده هستند که اگر به دیگران کمک کنم در ازای آن چه چیزی نصیب میشود. شاید تعجب کنید که کمک به فقرا چه مزایایی دارد. خوب، همه چیز در مورد کمک به کسی برای داشتن یک زندگی بهتر و دستیابی به رویاهایش است. شما میتوانید با تقدیم بخش بسیار کمی از دارایی خود مانند یک سرپرست یا معلم برای کسی باشید.
میتوانید نقش بسیار مهمی در زندگی شخصی داشته باشید اگر به او کمک کنید تا آموزش بهتری کسب کند. این دنیا روز به روز به افراد خوب بیشتری نیاز دارد که بتوانند کارهای خوبی انجام دهند تا دیگران را در بهبود سبک زندگی خود حمایت کنند. شما نیازی به صرف مبلغ بسیار بالا ندارید. مبالغ بسیار کم هم میتواند موجب شادی کودکان زیادی شود.
انواع مشارکت اجتماعی در ایران
مشارکت یکی از مباحث حیاتی توسعه به شمار میرود که به شدت تحت تأثیر فرهنگ حاکم بر زمینۀ اجتماعی جامعههایی است که در آن صورت میپذیرد. بهعبارت دیگر، هر جامعهای متناسب با نظام فرهنگی خویش، نوع خاصی از مشارکت را دارد و ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست.
در جامعه ایران، یکی از غالبترین اشکال مشارکت اجتماعی، در بافت دینی و درون ساختار ارزشهای مذهبی صورت میگیرد و به سخن دیگر، مشارکت و یاریگری در فرهنگ ایرانی و اسلامی نه تنها عجین شده است، بلکه با تأکید بر جوانب روانی، معنوی و رشد شخصیت فردی، به از بین بردن مشکلات و گشودن راههای بسته و خلق مسیرهای تازه کمک مینماید.
مشارکت اجتماعی میتواند در سطوح مختلف خرد، میانی و کلان جامعه صورت پذیرد که یکی از این سطوح، مشارکت از طریق شبکههای انجمنی، در قالب فعالیتهای داوطلبانه و همکاری با خیریه است.
چطور با خیریه همکاری کنیم؟
خیریهها مراکزی هستند که در راستای بهبود مشکلات و کمک به گروههای مختلف مردم فعالیت میکنند. هر کدام از مؤسسات خیریه در یک زمینه اختصاصی فعال بوده و همواره به افراد داوطلب برای رسیدن به اهداف بشردوستانه و خیرخواهانه خود نیاز دارند.
این افراد داوطلب میتوانند با هر میزان تحصیلات و سنی که دارند، برای کار در مؤسسه خیریه اقدام نمایند و در زمینههای مختلف با خیریه همکاری کنند. این اقدامات داوطلبانه علاوه بر جنبه کمک رساندن به خیریهها، باعث احساس ارزشمندی و نوع دوستی در داوطلبان نیز میشود.
توجه به امور داوطلبانه در دنیای کنونی بسیار حائز اهمیت است، به نحوی که در متون جامعهشناسی در طی یکی دو دهه اخیر، کنشها و فعالیتهای داوطلبانه افراد در گروهها و سازمانهای اجتماعی و در یک کلام مشارکت اجتماعی، یکی از ملزومات و پیششرطهای تحقق جامعه مدنی و حتی توسعه در نظر گرفته میشود.
یکی از انواع کنشهای داوطلبانه که از مشارکت اجتماعی افراد در بطن جامعه سرچشمه میگیرد و در نهایت به افزایش اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی و حمایت اجتماعی منجر میشود، فعالیتهای داوطلبانۀ خیریه به منظور کمک به روند حمایت اجتماعی از اقشار آسیبپذیر است.
فعالیتهای خیریه داوطلبانه
فعالیتهای مبتنی بر امور خیریه، نوعی اقدام شخصی با رویکرد داوطلبانه هستند که در جهت خیر عمومی و نفع اجتماع صورت میگیرند که یک شاخص مهم از ظرفیت یک جامعه برای شناسایی مشکلات عمومی و توسعۀ استراتژیها و بالفعل کردن پتانسیلهای بالقوه برای پرداختن به آنها در جهت رفع و یا تقلیلشان است.
بر این اساس، اقدام مشخص فردی، برای کاهش یا از بین بردن مشکلات اقشار آسیبپذیر را میتوان کنشگری در امور خیریه به منزله مشارکت اجتماعی بهمنظور حمایت اجتماعی تعریف کرد.
مفهوم حمایت اجتماعی، بر دسترس بودن منابع حمایتی و کیفیت روابط با افرادی که این منابع را در مواقع نیاز، فراهم میکنند، تأکید دارد. حمایت اجتماعی به سخن دیگر نه به معنای عدم طرد از سوی جامعه، بلکه به منزله پذیرفته شدن و خود را متعلق دانستن به جامعههایی است که در مواقع لزوم بتوان به آن تکیه کرد و از منابع حمایتی آن بهرهمند شد.
در این معنا حمایت اجتماعی در واقع شاخص و برآیندی از سلامت اجتماعی یک جامعه به شمار میرود که هر چه یک جامعه سالمتر باشد، حمایت اجتماعی در آن جامعه وضعیت مطلوبتری دارد.
بر این مبنا، امر خیرخواهانه، مضاف بر آنکه با میزانی از شفقت نسبت به هم نوع خویش شناخته میشود، اما جز لاینفک فعالیتهای مبتنی بر امور خیریه، نوعی تعهد نسبت به اجتماع پیرامون است که با عنصر مشارکت اجتماعی در جهت بهبود حمایت اجتماعی شناخته میشود.
اقدام برای امور خیریه در یک جامعه، نه تنها به تقویت پیوندهای بین کنشگران خیریه (گیرندگان ودهندگان کمک) میانجامد و شبکههایی از روابط اجتماعی را سامان میبخشد، بلکه سبب ارتقای سلامت اجتماعی یک جامعه میشود که با توجه به موضوع این مقاله و رویکرد آن، در ادامه به کنکاش پیرامون رابطه فعالیتهای داوطلبانه در جهت ارتقای حمایت اجتماعی و افزایش سلامت اجتماعی خواهیم پرداخت.
تأثیرات فردی و اجتماعی امور داوطلبانه در جهت رفع نیازهای اجتماعی
اگر در جهت رفع نیازهای اجتماعی قدم برداشتهاید و در فعالیتهای نیکوکارانه شرکت میکنید، متوجه تأثیراتی بر روی خودتان و زندگی اجتماعیتان خواهید شد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:
تأثیرات فردی
- رضایت به دنبال انجام مسئولیتهای اجتماعی،
- افزایشامید به زندگی و به دنبال آن افزایش طول عمر،
- احساس مفید واقع شدن،
- درک زندگی بامعنا و پرشور،
- کاهش احساس تنهایی و انزوا،
- افزایش عزت نفس،
- افزایش اعتماد به نفس،
- احساس شعف و شادمانی به دنبال احساس تعلق داشتن،
- احساس قوی بودن و توانمندی،
- کاهش استرس،
- تقویت سیستم ایمنی بدن و افزایش مقاومت آن نسبت به بیماریها،
- یادگیری تواناییها و مهارتهای جدید،
- کاهش خشم و عصبانیت،
- ایجاد شبکههای ارتباطی اجتماعی جدید و گسترده،
- پذیرش نقشهای اجتماعی جدید،
- ارتباط با نهادها و سازمانهای مختلف.
تأثیرات اجتماعی
- کاهش نابرابریها و آسیبات اجتماعی،
- توانمند شدن سازمانهای مردم نهاد،
- تقویت همبستگی و وحدت ملی،
- جلوگیری از تکروی، از خودبیگانگی و بیتفاوتی در ابعاد فردی و اجتماعی،
- رشد پایدار،
- توسعه همهجانبه،
- توسعه سرمایههای اجتماعی،
- هویت بخشیدن به فضای عمومی،
- گسترش جامعه.
زندگی اجتماعی؛ مبتنی بر ارتباطات اجتماعی
زندگی اجتماعی انسان، مبتنی بر ارتباطات اجتماعی است. در حقیقت ارتباطات و یوندهای انسانی در درون اجتماعی که زیست انسانی را محقق کرده و جامعه را شکل داده است، یکی از الزامات مهم برای حیات اجتماعی انسان است. در واقع جامعه زمانی میتواند ساختارهای گروهی و اجتماعی متعدد را در درون خویش بپروراند.
این ساختارهای خرد و کلان نظیر گروهها، نهادها، انجمن ها، سازمانها زمانی میتوانند به حیات خود به عنوان یک موجودیت اجتماعی ادامه دهند که شبکهای از ارتباطات اجتماعی هم در بین اعضای تشکیل دهندۀ هر گروه، و هم در بین گروههای مختلف، وجود داشته باشد.
در واقع روابط اجتماعی از عناصر محوری در قلمروی اجتماعی به شمار میآید که کم و کیف آن در ایجاد و ظهور انواع پدیدههای اجتماعی مؤثر است، چرا که پدیدههای اجتماعی عموماً بر بستر تعاملات و ارتباطات بین افراد و گروههای مختلف اجتماعی شکل میگیرند.
ارتباطات زمانی که در درون یک اجتماع در مقیاس وسیع صورت بگیرد، تشکیل شبکۀ اجتماعی میدهد که واحدهای مختلف جامعه، نظیر مردم، گروهها، نهادها، انجمن ها و... را به یکدیگر پیوند میدهد، تا ساختار اجتماعی موجودیت پیدا کند.
در واقع اگر ساختار اجتماعی را در این معنا، در برگیرندۀ روابط بین واحدهای مختلف اجتماعی در نظر بگیریم، تحلیل شبکه اجتماعی یعنی بررسی ماهیت، روابط، ویژگیها و پویاییهای موجود در این روابط که کنش اجتماعی را تسهیل میکند.
دیدگاه خود را بنویسید