نیکوکاری و خیرخواهی عموما دو واژه‌ای هستند که به جای یکدیگر در میان مردم به کار می‌روند. اکثر مردم تصور می‌کنند فرد خیرخواه همان فرد نیکوکار است و گاهی رسانه‌های مختلف بدون توجه به تفاوت این دو کلمه، بر این باور غلط صحه می‌گذارند، اما نیکوکاری و خیرخواهی چه تفاوتی دارند؟ هر یک از این دو چه تاثیری بر جامعه می‌گذارند؟ در ادامه با نیک آوا همراه باشید تا به بررسی جامعی از این موضوع بپردازیم.
واژه شناسی
پیش از اشاره به تفاوت میان دو واژه خیرخواهی و نیکوکاری بهتر است تا نگاهی به تعریف این دو داشته باشیم:
نیکوکاری چیست؟
فعالیت‌های مبتنی بر نیکوکاری به طورکلی به کارها یا اقداماتی اشاره دارند که بر منافع و وضعیت جمعی یک جامعه تاثیر می‌گذارند. نیکوکاری درواقع به شکل کلی توسط سازمان‌ها، موسسات، تشکل‌های محلی و گاها افراد انجام می‌شود.
فعالیت‌های نیکوکاری می‌تواند شامل کمک به افراد نیازمند، آسیب دیدگان از شرایط اجتماعی و ارائه خدمات بهداشتی و درمانی باشد. از طرف دیگر امروزه جامعه شناسان فعالیت‌هایی همچون آموزش مهارت‌ها و تلاش برای حفظ محیط زیست را جزوی از فعالیت‌های مبتنی بر نیکوکاری می‌دانند.
خیرخواهی چیست؟
در معنای لغوی خیرخواهی به معنای فعالیت یا عملی است که شامل کمک‌های مالی از جنبه‌های مختلف می‌شود. به عنوان مثال فردی از نظر تحصیلی با خریداری لوازم التحریر به نیازمندان کمک می‌کند و فرد دیگری ممکن است از طریق کمک‌های مواد غذایی، لباس و دیگر منابع به گروه‌های نیازمند کمک کند.
بنابراین خیرخواهی به طور کلی بر ارائه کمک‌های مستقیم به افراد یا گروه‌های نیازمند دلالت دارد و این کمک می‌تواند به شکل پول نقد، کالا، خدمات یا منابع دیگر باشد.
اگر مشتاق شنیدن پادکست‌های حوزه خیریه و نیکوکاری هستید؛ اینجا کلیک کنید.
مرز میان خیرخواهی و نیکوکاری
باتوجه به تعریف لغوی که از دو واژه خیرخواهی و نیکوکاری ارائه دادیم، به طور خلاصه می‌توان گفت که نیکوکاری نسبت به خیرخواهی فعالیت عام و گسترده‌تر است. این در حالی است که خیرخواهی بیشتر بر کمک رسانی به طور مستقیم به افراد یا گروه‌های خاص تمرکز می‌کند.
اما جالب است بدانید که خیرخواهی و نیکوکاری در عمل به طور همزمان و ترکیبی در فعالیت‌ها و پروژه‌های خیرخواهانه می‌توانند در کنار یکدیگر فعالیت کنند.
تاثیرات خیرخواهی و نیکوکاری بر جامعه
حال سوالی که مطرح می‌شود این است که خیرخواهی و نیکوکاری هریک چگونه بر اجتماع تاثیر می‌گذارند. شاید مهمترین تفاوتی که از این منظر بتوان ذکر کرد، نحوه تمرکز و رویکرد آنها در مواجهه با مشکلات است. عموما نیکوکاری به عنوان راهبردی جامعه‌مدار برای بهبود شرایط اجتماعی درنظر گرفته می‌شود، اما خیرخواهی فعالیتی است که بیشتر بر گروه‌های خاص تمرکز دارد.
از طرف دیگر فعالیت نیکوکاری با هدف تغییرات ساختاری و بلندمدت در اجتماع توسط افراد انجام می‌شود، اما خیرخواهی در برهه‌های زمانی مختلف و برای برطرف کردن نیازهای اولیه و فوری افراد نیازمند انجام می‌شود.
همزمانی خیرخواهی و نیکوکاری
علی رغم تفاوت‌های گفته شده میان خیرخواهی و نیکوکاری نبایستی تصور کرد که این دو هرگز در کنار یکدیگر قرار نمی‌گیرند بلکه ممکن است این دو به شکل ترکیبی و همزمان در پروژه‌های اجتماعی عمل کنند. عموما بسیاری از افرادی که خود در خیریه‌ها مشغول به کار هستند، دو فعالیت نیکوکاری و خیرخواهی را با هم ادغام می‌کنند.
بعنوان مثال یک خیریه یا سازمان نیکوکاری را تصور کنید. این سازمان می‌تواند در زمان‌های مختلف، برنامه‌های آموزشی-مهارتی برای عموم مردم برگزار کند تا به بهبود شرایط زندگی آنها کمک کند.
از طرف دیگر همین سازمان می‌تواند در مواقع بحرانی مانند زلزله، بلایای طبیعی در نقش خیرخواه وارد عمل شود و کمک رسانی فوری و مستقیمی را به افراد ارائه دهد.
پس به عنوان نکته‌ای مهم لازم است بدانیم که هر دو عمل نیکوکاری و خیرخواهی لازمه بهبود زندگی افراد یک جامعه هستند و می‌توانند در برهه‌های زمانی مختلف با همکاری یکدیگر به نیازهای جامعه پاسخ بدهند.
نحوه ترکیب نیکوکاری و خیرخواهی
همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، در برهه‌های زمانی برای پاسخگویی به نیازهای افراد جامعه لازم است تا دو مولفه نیکوکاری و خیرخواهی در کنار یکدیگر عمل کنند. برای رخداد چنین ترکیبی لازم است به موارد زیر توجه کنیم:
1. توجه به نیازهای افراد
پیش از هر چیزی بهتر است تا نیازها و مشکلات افراد در جامعه شناسایی شود. این نیازها می‌تواند ابعاد مختلفی همچون آموزشی، بهداشتی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را دربر بگیرد.
2. برنامه ریزی برای اجرا
پس از شناسایی نیازها و ابعاد احتمالی برای کمک رسانی بایستی برنامه‌های نیکوکاری برای بهبود شرایط جامعه طراحی شود. بعنوان مثال می‌توان برای ایجاد مراکز آموزشی، بهداشتی، توسعه زیرساخت‌ها و... تلاش کرد.
3. کمک رسانی فوری
برای پاسخ به نیازهای فوری افراد، می‌توان به شکل مستقیم کمک‌های مالی، غذایی، لوازم بهداشتی، آموزشی و... فراهم کرد.
4. تعامل و همکاری در کمک رسانی
بایستی برای عملکرد هرچه بهتر خیرخواهی و نیکوکاری، سازمان و ارگان‌ها همکاری و تعامل لازم را با یکدیگر داشته باشند. هنگامی که تعامل مناسبی میان بخش‌های مختلف و افراد خیرخواه شکل بگیرد، فرآیند کمک رسانی با سرعت و کیفیت بیشتری ادامه پیدا خواهد کرد.
5. ارزیابی عملکرد خیرخواهی و نیکوکاری
درنهایت پس از رخداد عمل خیرخواهی و نیکوکاری، بایستی عملکرد رخ داده به شکل کامل ارزیابی شود و اصلاحات موردنیاز در برنامه‌ها و روش‌های آینده برای بهره‌وری هرچه بیشتر اعمال شود. درواقع در چنین مرحله‌ای ارزیابی عملکرد کمک می‌کند تا برنامه‌های انجام شده بهبود یابند.
مزایای ترکیب نیکوکاری و خیرخواهی
از میان مزایای ترکیب دو عمل نیکوکاری و خیرخواهی، مهمترین آنها عبارتند از:
تاثیرگذاری هرچه بیشتر
هنگامی که سازمان‌ها و موسسات خیریه، دو عمل نیکوکاری و خیرخواهی را ترکیب می‌کنند شاهد تاثیرگذاری بیشتر بر شرایط جامعه هستیم. درواقع فرآیند نیکوکاری می‌تواند به شکل بلندمدت ساختارها را بهبود دهد و از طرف دیگر خیرخواهی می‌تواند به شکل اضطراری به نیازهای افراد پاسخ دهد.
استمرار و پایداری کمک‌ها
هنگامی‌که سازمان‌های خیریه خیرخواهی و نیکوکاری را ترکیب کنند، می‌توانند یک روند پایدارتر برای کمک رسانی به جامعه ایجاد کنند. درواقع در بسیاری از اوقات ممکن است جامعه نیاز به بهبود ساختار در ابعاد مختلف و کمک رسانی فوری داشته باشد، به همین جهت ترکیب این دو فعالیت در کنار هم می‌تواند به نیازهای افراد جامعه در زمان مناسب پاسخ دهد.
افزایش انعطاف پذیری
عموم سازمان‌ها هنگامی‌که خیرخواهی و نیکوکاری را با یکدیگر ترکیب می‌کنند شاهد انعطاف پذیری بیشتری در انتخاب روش‌های اجرا هستند. درواقع با ترکیب این دو فعالیت به راحتی می‌توانید در جنبه‌های مختلف کار کنید و به نیازهای مختلف جامعه پاسخ دهید.
ارتقای شفافیت عملکرد خیریه‌ها
با ترکیب خیرخواهی و نیکوکاری، شاهد شفافیت بیشتر در عملکرد سازمانی و استفاده هرچه بیشتر از منابع خواهید بود. درواقع افراد می‌توانند بررسی کنند که منابع و کمک‌هایی که ارسال می‌شوند هر یک به کدام یک از بخش‌ها اختصاص می‌یابند و چگونه می‌توانند در بهبود جامعه نقش ایفا کنند.
ترکیب نیکوکاری و خیرخواهی در جوامع مختلف نشان می‌دهد که این دو می‌توانند به شکلی همزمان به نیازهای کوتاه مدت و بلند مدت اجتماعی پاسخ دهند و در جهت بهبود شرایط زندگی افراد نقش مهمی را ایفا کنند.
مدیریت هوشمند امور خیریه و نیکوکاری
اغلب اوقات ممکن است در حین فعالیت، متوجه تفاوت‌های موجود میان دو عمل خیرخواهی و نیکوکاری نشویم، اما آشنایی با راهبردهای متفاوت این دو سبب می‌شود تا در کمک رسانی‌ها هوشمندانه‌تر و هدفمندتر عمل کنیم.
به همین جهت در این مقاله از وبلاگ نیک آوا تلاش کردیم تا نگاه جامع به تفاوت‌های میان خیرخواهی و نیکوکاری و اثری که بر جامعه می‌گذارند داشته باشیم.
حالا دوست داریم در بخش کامنت‌ها برای ما بنویسید که به نظر شما خیرخواهی و نیکوکاری چه تفاوت‌های دیگری باهم دارند؟ و چگونه می‌توان نیکوکاری را در جامعه ترویج نمود؟
دیدگاه خود را بنویسید