(زمان مطالعه: 4 دقیقه)
نوشتن متنی مناسب، سناریو یا اسکریپت پادکست، یکی از مراحل بسیار مهم تولید پادکست است که اغلب نادیده گرفته می‌شود. در سناریو، شما تعیین می‌کنید که ساختار، لحن و پیام کلی هر قسمت خاص از پادکست چگونه باید باشد. اگر سناریویی دقیق و اصولی تنظیم نکنید، ممکن است محتوای شما از موضوع اصلی خارج شود و طرف‌داران شما سردرگم شوند. با ما همراه شوید تا دربارۀ این موضوع مهم توضیح دهیم.
چرا باید اسکریپت پادکست بنویسیم؟
به‌طور کلی، متن پادکست برای ساختارمندی ایده‌های هر قسمت از آن (اپیزود) و اطمینان از این موضوع است که پیام محتوای شما به‌طور دقیق به مخاطب منتقل شده است.
نوشتن یک متن و ساختاربندی آن کافی نیست؛ کلید موفقیت شما این است که متنی بنویسید که ارتباط بهتری با مخاطب برقرار کنید. در واقع شما راهنمایی تهیه می‌کنید که در هر قسمت برنامه چه چیزی بگویید. اگر دنبال ایده‌های جذاب هستید حتما سری به ایده‌های پادکست بزنید.
چطور متن پادکست بنویسیم؟
متن‌های پادکست می‌توانند اشکال مختلفی داشته باشند. سازندگان پادکست شیوه یا الگویی را انتخاب می‌کنند که با آن راحت‌ترند. برای مثال، ممکن است متن پادکست شامل کلمه‌به‌کلمۀ چیزی باشد که پادکستر می‌خواهد دربارۀ آن صحبت کند. برخی دیگر صرفاً طرح ساده‌ای هستند که سرفصل‌های کلی را مشخص می‌کنند. در این مدل، تولیدکنندگان پادکست می‌خواهند طبق روال طبیعی پیش بروند و اجازه می‌دهند بقیۀ محتوا هنگام ضبط شکل بگیرد. برای انتخاب شیوۀ آن باید به نوع محتوا و مخاطب توجه شود. مثلاً اگر قرار است دربارۀ یک رویداد تاریخی پادکست بسازیم، باید یادداشت‌ها دقیق‌تر و کامل‌تر باشد.
هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید چه متنی برای پادکست شما مناسب است؛ بر محتوا و ایدۀ خود تمرکز کنید و پیش بروید تا بهترین شیوه را بیابید.
انواع مختلف ساختارهای متن پادکست چیست؟
انواعی از سبک‌های نوشتاری وجود دارد که شما باید متناسب با محتوا یکی از آن‌ها را انتخاب کنید. گاهی شاید لازم باشد کمی خلاقیت به خرج دهید و با ترکیب چند سبک، محتوای جذاب‌تری تولید کنید. هنگام نوشتن متن پادکست، باید رویکردتان را انتخاب کنید. گفتیم که برخی متن‌ها جزءبه‌جزء محتوا را دربرمی‌گیرد و برخی دیگر فقط شامل خطوط اصلی و مهم هستند. یادتان باشد پادکست، محتوایی صوتی است و علاوه بر واژه‌ها شما می‌توانید با صدا و لحن منظورتان را بهتر بیان کنید؛ در واقع دست شما بسیار بازتر از یک نویسنده است. در ادامه، سه سبک را با هم مرور می‌کنیم.
سبک اول
در این مدل سناریو همۀ مطالبی را که قرار است گفته شود می‌نویسند. علاوه بر متن، شاید راهنمایی برای لحن گوینده نیز در متن بیاید. در این سبک، تولیدکنندگان پادکست می‌خواهند خیالشان راحت باشد که هیچ حرفی از قلم نمی‌افتد و هر موضوعی سر جای خودش بیان می‌شود. این شیوه معمولاً در پادکست‌های روایی به کار می‌رود.
مزایای آن چیست؟
مزیت آشکار این نوع ساختار این است که انتقال سریع و مختصر هر نکته را آسان می‌سازد. شما همیشه می‌دانید که چه باید بگویید، زیرا دقیقاً در متن مشخص شده است. فقط باید مراقب باشید که هنگام خواندن از روی سناریو، حالتی غیرطبیعی و مصنوعی نداشته باشید. اشاره کردیم که می‌توان راهنماهایی برای حالت بیان متن نیز نوشت که کمک می‌کند گوینده مسلط‌تر اجرا کند. اگر در آغاز راه هستید، پیشنهاد می‌کنیم از این شیوه استفاده کنید تا همۀ جنبه‌ها را در نظر گرفته باشید.
سبک دوم
در این سبک، ساختار کاملاً دقیق و با جزئیات بیان می‌شود، اما کلمه‌به‌کلۀ متن را نمی‌نویسند. در واقع این سبک بیشتر شبیه طرح و پیکرۀ ساختار متن است. البته محتوا هنوز بسیار ساختاریافته است. متن طوری نوشته می‌شود که گوینده بتواند به‌راحتی برنامه را پیش ببرد. در این مدل سناریونویسی فضای بیشتری برای نوآوری وجود دارد.
مزایای آن چیست؟
این شکل از ساختار برای مصاحبه بسیار عالی است، زیرا راهنمای بسیار واضحی برای پادکستر است. در چنین سناریویی، حین اجرا، پادکستر می‌تواند سؤال‌های جدید مطرح کند یا مطابق با حرف‌های مهمان پادکست، گفت‌وگوی جذابی را پیش ببرد.
سبک سوم
در این سبک سناریونویسی، طرح بسیار ساده و بیشتر در حد تعیین خطوط اصلی است. این مدل پادکست‌ها را کسانی اجرا می‌کنند که می‌توانند، فی‌البداهه، به‌خوبی دربارۀ یک موضوع صحبت کنند. نمونۀ این سبک پادکست‌های مربوط به موضوعات انگیزشی است.
مزایای آن چیست؟
اگر دانش زیادی دربارۀ موضوع پادکست دارید یا اگر قرار است اجرای مشترک داشته باشید، این سبک بسیار مناسب است. همچنین، اگر قرار است با مهمان برنامه صمیمی گفت‌وگو کنید، این سبک بیشتر به کارتان می‌آید.
چطور متن پادکست اثرگذار بنویسیم؟
دربارۀ سبک‌های مختلف صحبت کردیم و حالا وقت آن رسیده است که دست‌به‌کار شویم و بنویسیم. در این قسمت، به‌طور مختصر، توضیح می‌دهیم که چطور اسکریپت پادکست اثرگذار بنویسیم.
داستان تعریف کنید.
داستان‌ها نحوۀ درک ما انسان‌ها از دنیای اطرافمان است. برای ما زمینه‌ای فراهم می‌کند که بتوانیم چیزهای عجیب و غیرمنتظره‌ای را که تقریباً هر روز اتفاق می‌افتد آسان‌تر درک کنیم. داستان منسجم و جذاب مهم‌ترین بخش یک پادکست است. بدون آن، مخاطبان شما نمی‌توانند با اطلاعاتی که می‌خواهید منتقل کنید، ارتباط عاطفی برقرار کنند.
در این قسمت، ساختار اساسی یک پادکست را شرح می‌دهیم تا به درک گسترده‌ای از عوامل موردنیاز برای تهیه یک داستان خوب برسیم:
ساختار سه‌پرده
هر قسمت پادکست، مانند هر رسانۀ روایی، می‌تواند به سه اقدام تقسیم شود که برای جذب شنوندگان شما مفید است: شروع جذب‌کننده، نقطۀ میانی و مرحلۀ آشکارسازی.
این ساختار یکی از اساسی‌ترین ساختارها در داستان‌نویسی است. این ساختار آن‌قدر کاربردی است که از آثار کهن بین‌النهرین مانند حماسۀ گیلگمش تا هر یک از آثار جدید در دنیای سینمایی مارول به کار می‌رود. این تنها ساختار داستانی نیست، اما به‌عنوان یک پایۀ عالی عمل می‌کند که با آن می‌توانید روایت‌های خود را بسازید.
پردۀ اول: شروع جذاب
اولین اقدام بیان جزئیات پادکست است. هدف این است که از این اقدام برای کادربندی محتوای بقیۀ پادکست استفاده شود. در این قسمت، باید شخصیت‌های اپیزود را معرفی کند، روابط آن‌ها را بیان کند و برای رفع مشکلی که آن‌ها را از دستیابی به اهدافشان بازمی‌دارد، چاره‌ای بیابد.
منظورمان این است که مانند ساختار داستان، شما شخصیت‌ها را معرفی می‌کنید سپس می‌روید سراغ گره. در ادامۀ داستان، سعی می‌کنید آن گره را باز کنید. پس در این قسمت از پادکست، می‌گویید که: چرا دربارۀ این موضوع صحبت می‌کنید؟ مشکل چیست و چه راهکارهایی برای رفع آن استفاده شده است؟
شما می‌خواهید شنوندگان خود را با آغازی دراماتیک و جذاب به قسمت بعد ببرید. یادتان باشد در این مرحله نباید راه‌حل قطعی بدهید، بلکه باید زمینه‌های اصلی بیان شود تا ذهن مخاطب درگیر شود. به آن‌ها قول بدهید در قسمت بعدی موضوع را به‌دقت بررسی کنید، اما افشاگری‌های خود را برای زمانی که بیشترین تأثیر را خواهند داشت نگه دارید.
اصل دوم: نقطۀ میانی
نقطۀ میانی جایی است که مشکل به‌طور کامل بیان شده و حالا می‌خواهیم با برداشتن گام‌های مؤثر، برای رفع آن اقدام کنیم تا تغییر ایجاد شود. این مرحله معمولاً شامل افزایش مخاطرات با برجسته‌کردن تلاش برای حل مسئله است که اغلب با شکست مواجه می‌شود.
اینجاست که شروع می‌کنید به تهیۀ ابزارها و اطلاعاتی که مخاطبان برای حل مشکل نیاز دارند. با این حال، راه‌حل نهایی هنوز دور از دسترس است. درس‌هایی را که منجر به شکست شده است بررسی کنید و نشان دهید که چگونه می‌توان به جایی که هدف مخاطب است رسید.
اصل سوم: مرحلۀ آشکارسازی
اینجا مقصد نهایی پادکست شماست. در این نقطه، شما می‌خواهید اجازه دهید پرده با برق چشمگیر پارچه روی زمین بیفتد و در نهایت تصویر کاملی از آنچه برای حل مشکل لازم است به مخاطب ارائه دهید. این همان چیزی است که پادکست شما به‌سمت آن می‌رود و باید اولین چیزی باشد که در سناریوی خود دربارۀ آن تصمیم می‌گیرید. فرقی نمی‌کند از چه سبکی استفاده می‌کنید، هدف اصلی این است که هنگام نوشتن متن پادکست، از نقطۀ پایانی مطلع باشید و تقریباً بدانید که چگونه می‌خواهید به آن برسید.
بیشتر با نیک آوا آشنا بشید تا بدونید ما در چه حوزه‌ای پادکست تولید می‌کنیم.
دیدگاه خود را بنویسید